U bã đậu là gì? Những thông tin nên biết về u bã đậu

U bã đậu có thể xuất hiện tại bất kỳ vị trí, bộ phận nào trên cơ thể nhưng dễ bị nhất là nơi thường xuyên tiết mồ hôi, dịch nhầy trên cơ thể. Vậy u bã đậu là gì có nguy hiểm không? Nguyên nhân cũng như phương pháp chẩn đoán, phòng ngừa tình trạng u nang này là gì? Những thông tin về u bã đậu sẽ được chúng tôi chia sẻ qua bài viết dưới đây!

U bã đậu là gì? Mụn u bã đậu là gì?

U bã đậu hay còn được gọi là kén bã đậu, u tuyến bã hay bướu bã đậu. Đây là một loại u nhỏ, nốt phồng phát triển chậm dưới da, có màng bao bọc. Bên trong màng bao là chất nhờn đặc mềm màu vàng hoặc vàng đục, có thể chứa cặn như chất bã, và u có thể có lỗ thông ra ngoài da.

U bã đậu thường lành tính, không đau, nhưng đôi khi có thể bị nhiễm trùng, gây ra cảm giác khó chịu, tấy đỏ và đau nhức. U bã đậu có thể xuất hiện ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể, như đầu, cổ, tai, lưng, tay, chân. 

Nguyên nhân hình thành ra u bã đậu là gì?

Nguyên nhân chính dẫn đến việc hình thành u bã đậu do sự tắc nghẽn trong đường ống nang lông, dẫn đến tích tụ chất bẩn, hình thành u. Quá trình cụ thể như sau: 

• Tắc nghẽn đường ống nang lông: Đường ống nang lông chứa tuyến bã nhờn, nơi sản xuất chất bã nhờn. Khi đường ống bị tắc, chất bã không thể thoát ra bề mặt da, mà thay vào đó tích tụ lại bên trong nang lông, hình thành u bã đậu.
• Chất bã nhờn tích tụ: Khi chất bã nhờn không được thoát ra, nó tích tụ trong nang lông và tạo thành một cụm u. Chất bã nhờn có thể là một chất nhờn màu vàng hoặc vàng đục.

Dấu hiệu nhận biết u bã đậu?

Thông thường, những người bị kén bã đậu thường có biểu hiện thông thường giống như bị nổi mụn bọc. Chính vì thế, khá nhiều người lầm tưởng là mụn nhọt nên tự ý nặn, rạch lấy tổ chức bên trong. Tuy nhiên, tình trạng này tái lại nhiều lần không hết.  Một số dấu hiệu dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết rõ u bã đậu là gì? 

• Mềm, không đau và có thể di chuyển: Khi chạm vào, u bã đậu thường có cảm giác mềm, không đau và có khả năng di chuyển trong da.
• Tổ chức bã trắng như đậu: Khi mở u, bạn có thể thấy một chất nhờn mềm màu trắng như đậu bên trong.
• Không gây khó chịu: U bã đậu thường không gây cảm giác khó chịu hoặc không làm ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.
• Khuynh hướng bị nhiễm trùng: U tuyến bã có thể bị nhiễm trùng nếu để lâu hoặc bị tổn thương, gây viêm nhiễm và có thể hình thành vết loét và đau đớn.

U bã đậu có nguy hiểm không?

U bã đậu (nang bã đậu) thường không gây nguy hiểm nghiêm trọng cho sức khỏe. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, có thể xảy ra những tình huống đáng chú ý như sau:

• U bã đậu có thể bị nhiễm trùng nếu bị tổn thương hoặc bị vi khuẩn xâm nhập vào. Trong trường hợp này, có thể xảy ra viêm nhiễm, đau và mủ. Tuy nhiên, nhiễm trùng thường không nguy hiểm đến tính mạng và có thể điều trị bằng kháng sinh.
• Nếu bạn tự ý nặn u bã đậu hoặc gây tổn thương cho nó, có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Do đó, rất quan trọng để không tự ý xử lý u bã đậu mà thay vào đó tìm đến bác sĩ chuyên khoa.
• Trong một số trường hợp, u bã đậu có thể tăng kích thước và gây áp lực lên cấu trúc xung quanh, gây khó chịu và gây ảnh hưởng đến vẻ đẹp cá nhân.

Mặc dù u bã đậu không nguy hiểm đến tính mạng con người. Tuy nhiên , khi thấy cơ thể có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến u nang bã đậu, bạn  nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và tư vấn về phương pháp điều trị phù hợp.

Yếu tố tăng khả năng hình thành ra u bã đậu là gì?

U bã đậu có thể gặp ở mọi giới tính, mọi lứa tuổi. Và gần như ai cũng có thể phát triển một, hoặc nhiều kén bã đậu trên cơ thể. Tuy nhiên, tỷ lệ phát triển loại u lành tính này có thể cao hơn ở những nhóm người:

• Người có da dầu và kháng nhờn: Người có da dầu hoặc da kháng nhờn hơn có khả năng bị u nang bã đậu cao hơn. Việc sản xuất nhiều chất bã nhờn có thể tạo điều kiện cho tắc nghẽn đường ống nang lông và hình thành u. 
• Yếu tố di truyền: Nếu có thành viên trong gia đình đã từng bị u bã đậu, khả năng cao bạn cũng có nguy cơ cao hơn.
• Những người từng bị tổn thương da: Việc tổn thương da cũng có thể làm tăng khả năng nhiễm trùng và viêm nhiễm trong vùng bị tổn thương, tạo điều kiện cho sự phát triển của u bã đậu.

Chẩn đoán u bã đậu

Nếu có nghi ngờ về u bã đậu, người bệnh cần đi đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và điều trị kịp thời. 

Phương pháp chẩn đoán u bã đậu hiện nay chủ yếu dựa trên khám lâm sàng. Bác sĩ sẽ dựa vào dấu hiệu nhận biết và vị trí mọc của u để xác định liệu đó có phải là u bã đậu hay không, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Trong trường hợp chưa thể chắc chắn xác định u bã đậu, bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm cần thiết như siêu âm, chụp CT (chụp cắt lớp vi tính), chụp cộng hưởng từ (MRI),… để giúp xác định và chẩn đoán chính xác.

Phương pháp điều trị u bã đậu

U bã đậu có thể không cần điều trị trong trường hợp khối u nhỏ, không có triệu chứng, không gây khó chịu và không ảnh hưởng đến sinh hoạt hoặc thẩm mỹ. Điều trị chỉ cần thiết khi u ở vị trí nhạy cảm, phát triển lớn về kích thước, gây viêm, vỡ gây đau hoặc gây tác động xấu đến thẩm mỹ.

Có hai phương pháp phẫu thuật phổ biến được sử dụng:

• Kỹ thuật rạch thông thường: Sử dụng dao phẫu thuật đã được tiệt trùng để rạch vết mổ có độ dài tương ứng với kích thước của khối u. Sau đó, bằng một thao tác dứt khoát, cẩn thận lấy trọn khối u. Việc không lấy trọn u có thể làm tăng nguy cơ tái phát, gây viêm nhiễm sau điều trị.
• Phẫu thuật bằng laser: Đây là một kỹ thuật hiện đại giúp bay hơi u nang mà ít để lại sẹo. Thủ thuật này kết hợp cả điều trị thẩm mỹ và thường có hiệu quả cao hơn so với các phương pháp điều trị thông thường khác. Tuy nhiên, phẫu thuật bằng laser thường có chi phí cao hơn.

Sau phẫu thuật, người bệnh không cần tuân thủ quá nhiều hạn chế và có thể ăn uống bình thường. Tuy nhiên, nên đảm bảo ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi đúng mức, tránh vận động mạnh để không ảnh hưởng đến vết mổ. Vệ sinh vết mổ theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu phát hiện vết mổ sưng, nóng, đỏ, đau, hoặc người bệnh có triệu chứng mệt mỏi, sốt, hãy đến bệnh viện ngay lập tức để được thăm khám và xử lý các biến chứng viêm nhiễm hoặc nhiễm trùng có liên quan.

Giải đáp những câu hỏi liên quan

Một vài thông tin dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại u lành tính này.

U bã đậu có nên mổ không? 

Quyết định có nên mổ u bã đậu hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước của u, vị trí, triệu chứng có gây khó chịu hay không, và ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Nếu u bã đậu nhỏ, không gây triệu chứng, không gây khó chịu, không gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và không ảnh hưởng đến thẩm mỹ, thì thường không cần phẫu thuật. 

Điều quan trọng là quyết định mổ u bã đậu sẽ phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của u, chẩn đoán của bác sĩ cũng như yêu cầu của người bệnh. 

Mổ u bã đậu đau không? 

Trong quá trình loại bỏ u bã đậu, bệnh nhân sẽ được bác sĩ sử dụng phương pháp gây tê tại chỗ, giúp vùng bị ảnh hưởng bởi phẫu thuật không cảm giác đau. Sau quá trình mổ, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc cho bệnh nhân để tự điều trị tại nhà.

Khi nào cần phẫu thuật bỏ u bã đậu

Lời khuyên của các bác sĩ là nên thực hiện phẫu thuật cắt bỏ u bã đậu sớm khi khối u còn nhỏ, khoảng 1-2cm, trước khi nó trở nên nhiễm trùng và phát triển lớn hơn. Việc loại bỏ u bã đậu ở giai đoạn này giúp giảm nguy cơ phức tạp hơn và mất nhiều thời gian trong quá trình điều trị. Ngoài ra, khi khối u bã đậu được loại bỏ sớm, cơ hội để gây sẹo xấu cũng giảm đi đáng kể.

U bã đậu có tái phát không? 

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ tiến hành loại bỏ hoàn toàn tạp chất và vỏ bọc của u bã đậu. Tuy nhiên, nếu vỏ nang còn sót lại do một số nguyên nhân không mong muốn, khả năng tái phát u bã đậu rất cao. 

Phương pháp phòng ngừa u bã đậu

Bên cạnh việc tìm hiểu về u bã đậu là gì thì những phương pháp phòng tránh, hạn chế loại u nang này cũng là điều mà bạn cần quan tâm. Theo đó, phương pháp hiệu quả để phòng ngừa kén bã đậu được các chuyên gia khuyến cáo như sau: 

• Lau rửa và vệ sinh da thường xuyên, đặc biệt là vùng da dầu. Sử dụng sản phẩm làm sạch phù hợp cho da dầu để loại bỏ bã nhờn và tạp chất. Tránh dùng xà phòng có chứa hương liệu mạnh hoặc chất tẩy rửa quá mạnh, vì chúng có thể làm khô da.
• Tắm rửa hàng ngày để giữ cho lỗ chân lông khô thoáng và ngăn chặn tích tụ bã nhờn. Sử dụng nước ấm và sữa tắm nhẹ nhàng để không làm kích ứng da.

Ngoài ra, hãy nhớ thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe chung như tránh cảm lạnh, duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống cân đối, và hạn chế stress. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng hoặc vấn đề liên quan đến u bã đậu, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Trên đây là những thông tin về u bã đậu là gì có nguy hiểm không mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn. Dù là một loại u lành tính nhưng chúng ta vẫn rất cần biết để bảo vệ cơ thể luôn khỏe mạnh.